„რატომ გვირჩევნია კუბის შექმნა ყვავილის შექმნას? იმიტომ, რომ ადვილია?“

ფრანგული ბრუტალიზმის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წარმომადგენელი ჟერარ გრანდვალი პარიზში 1930 წელს დაიბადა. მას სურდა დაენგრია სტერეოტიპები საცხოვრებელი სახლის შესახებ მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, რაშიც მან ორგანული არქიტექტურის პრინციპები გამოიყენა.

გრანდვალის სახელი ყველაზე მეტად ასოცირდება პარიზის გარეუბანში მდებარე Choux de Créteil-თან. ადგილობრივები ხშირად უტოპიურ ნაგებობას კომბოსტოს, სიმინდსა და არტიშოკს ადარებენ. თავად არქიტექტორი გვეუბნება, რომ ნაგებობების ინსპირაცია ყვავილი გეორგინაა, თუმცა იქიდან გამომდინარე, რომ რეგიონი ცნობილია კომბოსტოს მოყვანით, ადგილობრივებმა შენობებს მეტსახელად „კომბოსტო“ შეარქვეს.


როდესაც გრანდვალს ჰკითხეს, „რატომ ყვავილის ფორმის შენობები?“ მან უპასუხა:

„ყვავილები ანტიკუბურია. მე მითხრეს, რომ ჩემი „გეორგინები“ კომბოსტოს ჰგავს. არაფერი მაქვს კომბოსტოს საწინააღმდეგო. კომბოსტოს კომპლექსები გაცილებით უკეთესია სულელურ პერპენდიკულარულ ნაგებობებზე. აუცილებელია ავაშენოთ შეშლილი, მცენარეული და ხელშესახები კონსტრუქციები. პირველ რიგში ვიფიქროთ ფუნქციონალობაზე...“

ექსპერიმენტული კომპლექსი 1970 წელს აშენდა და 10 15-სართულიანი ნაგებობისგან შედგება. მცენარის ფორმის აივნებზე უნდა განთავსებულიყო მცხოვრებლების პერსონალური ვერტიკალური ბაღები, თუმცა მოგვიანებით ეს იდეა მწერებისგან თავის დასაცავად უარყვეს. შენობები ისე არის დაპროექტებული, რომ ყველა ფანჯარა ქუჩას უყურებდეს.

ალბათ ადვილი მისახვედრია, რომ გრანდვალის „კომბოსტოები“ არ სარგებლობდა დადებითი შეფასებებით. ხშირად მას ამ კუთხით ეიფელის კოშკსაც კი ადარებენ. ჟაკ ბარატიემ თავის სატირულ ფილმში La Ville Bidon გრანდვალის ნაგებობები მოიხსენია, როგორც „ფსევდოინტელექტუალური ფანტაზია, რომელიც ინდივიდუალიზმისთვის სივრცეს არ ტოვებს“.

შენობები დღითი დღე უფერულდებოდა და კარგავდა ყველანაირ ხიბლს. 1998 წელს პარიზმა გადაწყვიტა კომპლექსისთვის ახალი სიცოცხლე ეჩუქებინა და იგი სტუდენტურ საცხოვრებლად გადააქცია. 2008 წელს საფრანგეთის მთავრობამ გრანდვალის ქმნილება ფრანგული იდეალიზმის ეგზემპლარად და ისტორიულ ღირსშესანიშნაობად აღიარა.

ჟერარ გრანდვალის არქიტექტურაში აღსანიშნავია ნიჟარისებრი ელემენტები. მან შექმნა შალე, სახელწოდებით „კლუბი“, თუმცა იქიდან გამომდინარე, რომ რთული ასაწყობი და არცთუ შესაფერისი კონსტრუქცია იყო 60-იანი წლების ბოლოსთვის, არც ისე წარმატებული კონცეფცია აღმოჩნდა. მისი არქიტექტურა კუბრიკის ფილმების ინსტალაციებს ჰგავს.  ის ინტერიერის დიზაინში რადიკალურად განსხვავებულ ხელწერას ტოვებს. ყველა ოთახი აკვარიუმის ასოციაციას ქმნის, სადაც იშლება ფერთა პალიტრა. მის ნამუშევრებზე იგრძნობა რეტრო ფუტურიზმის გავლენა, რის გამოც გრანდვალი ხშირად მის თანამედროვე დანიელ არქიტექტორ ვერნერ პანტონში ერევათ.

პოლ ვალერის წიგნი „ევპალინო თუ არქიტექტურა“ მის ცხოვრებაში გადამწყვეტი აღმოჩნდა და არქიტექტორობისკენ უბიძგა. ევპალინო ბერძენი ინჟინერია, რომელსაც ძველი სამყაროს მთავარი მიღწევა - „ევპალინოს გვირაბი“ ეკუთვნის. ჟერარ გრანდვალზე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა ელინისტურმა კულტურამ და მის პროექტებში ხშირად ვაწყდებით ბერძნულ ქანდაკებებს. გრანდვალი გვიყვება, რომ ამ წიგნში არქიტექტურა სამ კატეგორიად იყოფა - მუსიკალური შენობები, შენობები, რომელიც შთაგონებულია მიზეზით და მდუმარე შენობები. მას არ სურდა მდუმარე ქალაქის აშენება. ალბათ ამიტომ, დღემდე მის საყვარელ ნაგებობად რობინზონ კრუზოს გამოქვაბული რჩება.



ჟერარ გრანდვალს ბევრი განუხორციელებელი პროექტი დარჩა, რომელიც მისი აზრით ყველა არსებულს აჯობებდა. მათ შორისაა The Fluvial Arc, რომელიც მდინარე სენაზე ტურის მეშვეობით პარიზის ყველა ღირსშესანიშნაობის და მუზეუმს მოიცავს, გარდა მონმარტრისა. გრანდვალის აუსრულებელ პროექტებს შორისაა ყოფილი ლიანდაგის გამოყენება „მცენარის ბილიკის“ შესაქმნელად, რომელიც ლაზარის სადგურს დააკავშირებდა პორტ დე შამპერესთან. მიუხედავად იმისა, რომ ჟერარ გრანდვალმა მნიშვნელოვანი კვალი დატოვა არქიტექტურაში, მისი შემოქმედება ერთ-ერთი ყველაზე დაუფასებელია, მეტიც, ინტერნეტსივრცეში თითქმის არაფერია მის შესახებ. მისი ცხოვრების სლოგანი არის ციტატა ჰენრი მიშოს პოემიდან - „ის, ვინც უარყოფს საკუთარ შეშლილობას, სამყაროს უხმოდ დატოვებს“. ჟერარ გრანდვალს ეს ნამდვილად არ ემუქრება.