ინტერვიუ ლია ბაგრატიონთან

როგორია კერამიკასთან მუშაობის პროცესი?

ჩემთვის თიხაზე მუშაობა ძალიან მნიშვნელოვანია. ჩემი არტისტული იდეები, ძირითადად, თიხის თვისებებიდან მომდინარეობს. უკანასკნელი პერიოდის ნამუშევრებში თიხის ისეთ თვისებებს ვიყენებ, რომელიც სათანადო ამოცანის დასმისას “ავტორის” ფუნქციას ასრულებს და თავად წარმართავს შემოქმედებით პროცესებს, ისე რომ, ჩემგან დამოუკიდებლად, თვითონვე ხდება. საკუთარი თავის “შემოქმედი”. მასალის არსის მიმართ ასეთი მიდგომა ბევრი მუშაობის შედეგად ჩამომიყალიბდა. მანამდე კი, საწყის ეტაპზე, ჩემი შთაგონების წყარო არქაული პერიოდის ესთეტიკა და მითოლოგიური სიუჟეტები იყო. ამ თემების ჩემებურ ინტერპრეტაციას ერთგვარ “თამაშს” დავარმევდი, რომელსაც დღესაც უდიდეს მნიშვნელობას ვანიჭებ.

“ჭურჭელს თიხისგან ამზადებენ, მაგრამ ჭურჭლის არსს მასში მოქცეული სიცარიელე ქმნის”. ლაო- ძი. თქვენს გამოფენაზე, რომელიც არტისტერიუმის ფარგლებში არტარეას გალერეაში გაიმართა ლაო-ძის ეს ციტატა მთელ კედელზე იყო წარმოდგენილი ნამუშევრებთან ერთად, შეგიძლიათ გვესაუბროთ ამ კონკრეტულ ციტატაზე თქვენს ნამუშევრებთან მიმართებაში და მოგვიყვეთ ინსტალაციაზე “შეშლილი ჩაის სმა”.

ლაო ძის აზრი ქოთნის არსის შესახებ ღრმად ფილოსოფიური კონტექსტია და ამ თემის შემოჭრა დღევანდელი ხელოვნებისთვის სრულიად რელევანტური მგონია. დღეს ხელოვნება და ფილოსოფია ერთად, წარმოსახვის სფეროში მოქმედებენ, მაგრამ განსხვავებული მოდუსებით. როდესაც რადიოში შემთხვევით მოვისმინე ლაო ძის აბსოლუტურად გენიალური აზრი ქოთნის არსისა და მის ირგვლივ აშენებული კედლის შესახებ, იმავე წამს გამიჩნდა იდეა, თუ როგორ უნდა გადამეთარგმნა მისი ფილოსოფიური მეტაფორა ვიზუალურ ენაზე. ამისათვის ემულსიანარევი ბრინჯის თეთრი მასით ავავსე ის, რასაც ჩვენ ტრადიციულად ვეძახით ქოთანს. შემდეგ ამ მასას ჩაქუჩით შემოვამტვრიე თიხის კედლები. ობიექტად გადაქცეული ბრინჯის მასა, რომელიც ბუნებრივად ქოთნის შიდა სივრცეს იმეორებდა, იყო სწორედ ლაო ძის კონცეფციის მიხედვით ქოთანი. ასე რომ, გამოფენაზე შიშვლად მდგომი ბრინჯის ობიექტი სიცარიელის “ხელშესახებ” მეტაფორად გადაიქცა, იქვე დაყრილი ქოთნის ნატეხები, გალერეაში ჩატარებული პერფორმანსის მტკიცებულებად.

რა არის ყველაზე დიდი სირთულე კერამიკასთან მუშაობის პროცესში?

კერამიკა იდუმალებით სავსე ხელოვნებაა. მისი შექმნისას ოთხი სტიქია: მიწა, წყალი, ცეცხლი და ჰაერი თანაბრად მონაწილეობს და ყოველ მათგანს თავისი დრო აქვს, როდის ჩაერთოს ამ მაგიაში და ან გამოეთიშოს მას. მუშაობის პერიოდში კერამიკოსი ცდილობს დაიმორჩილოს ოთხივე სტიქია.

როგორც ხელოვნების ამ დარგში მომუშავე ადამიანმა შემიძლია დაგიდასტუროთ, რომ თიხასთან დაკავშირებული შემოქმედებითი პროცესი შესაძლებელია ნებისმიერ ეტაპზე ჩვენგან აბსოლუტურად უკონტროლოდ წარიმართოს. განსაკუთრებით კი, როცა ზუსტად არასოდეს იცი, რას მიიღებ გამოწვის მერე გაგრილებულ ღუმელს რომ გახსნი. განა ეს არაა იდუმალება?!

ხელოვნებაში ფორმები მუდმივად ცვალებადია, თქვენი ნამუშევრები თითქოს არქაიკისა და თანამედროვეობის სინთეზია, რომლებიც ფორმებსა და შინაარსებზე რეფლექსირებენ, არის რაიმე კონცეფცია, რომელსაც ხშირად უბრუნდებით?

ყველაზე ხშირად ვუბრუნდები თიხის, როგორც მასალის რაობის კონცეფციას და მასთან დაკავშირებულ თვისებებს, მის შესაძლებლობებს. ამ თვისებებს ვიყენებ ჩემს ნამუშევრებში. ზოგადად, მხოლოდ ეს არის ის, რასაც ვუბრუნდები.

შეგიძლიათ ჩამოგვითვალოთ რამდენიმე კერამიკაში მომუშავე ხელოვანი, რომელმაც თქვენზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა?

პირველი უდიდესი შთაბეჭდილება კერამიკაში მომუშავე ხელოვანებიდან ჩემზე მოახდინა დანიელმა კერამიკოსმა ნინა ჰოულმა, რომელიც ჩემთვის ნამდვილი აღმოჩენა იყო. ასევე, იაპონელები ჯუნ კანეკო და შოჯი ჰამადა, ბრიტანელები გრეისონ პერრი, კლერ თვოუმი და ედმუნდ დე ვაალი, ჰოლანდიელები ალექსანდრა ენგელფრიტი და მარკ მანდერსი, ჩინელი აი ვეი ვეი,

ამერიკელები ბეტი ვუდმანი, ჯონ მეისონი, პეტერ ვულკოსი და კენ პრაისი. ბოლო დროის ჩემი

გატაცებაა არგენტინელი არტისტი ადრიან ვილლა როხასი. აი, ეს არის არასრული სია, ვისი ხელოვნებითაც მე სხვადასხვა კუთხიდან მოხიბლული ვარ.

ბოლო დროს თქვენ მიერ სოციალურ ქსელებში განთავსებულ ფოტოებს პერფორმაციული ხასიათი მიეცა, რომლებზეც ზუსტი დრო და თარიღია აღნიშნული, როგორია თქვენი დამოკიდებულება თანამედროვე მედიუმების და ტექნოლოგიის მიმართ? როგორი შეიძლება იყოს ხელოვნების მომავალი გაციფრულებულ სამყაროში?

დიახ, ცოტა ხნის წინ დავიწყე პროექტი, სახელწოდებით “ახლა”, რომლის მოტტოა — “მუდმივი ქმნადობა დასასრულის გარეშე” .

ეს არის ალუზია ონ კავარას სერიაზე “დღეს”.

ყოველ დილით, გაღვიძებისთანავე, მობილურის ეკრანს “ვასქრინშოთებ” და ასე ვაფიქსირებ წამლის დალევის დროს, რომელიც, ვიდრე ცოცხალი ვარ, რუტინულად უნდა მივიღო საუზმემდე ერთი საათით ადრე.

ესაა ინფორმაცია, რომელსაც ვაგზავნი ყოველ დილით ციფრული პროდუქტის სახით ინსტაგრამის ციფრულ გამოფენაზე და მერე ვაზიარებ სხვა სოციალურ მედიებშიც.

ჩვენ ვცხოვრობთ სამყაროში, სადაც ყველაფერი ნიშანია და ყოველი ნიშანი ინფორმაციის მატარებელია. ჩემი დილის “სქრინშოთიც” ნიშანია. ეს “ნიშანი” არასოდეს იქნება ისეთი, როგორიც მანამდე იყო ან მერე იქნება.

ლოგიკის თანახმად, ეს პროექტი ავტორის სიკვდილის შემთხვევაში უნდა დასრულდეს.

პროექტი “ახლა” დავიწყე 10:36, Saturday, January 20. ჯერ ძალიან ცოტა დროა გასული. ამით იმის თქმა მინდა, რომ ახალი სამყაროს კვლევის დასაწყისში ვარ. მაინტერესებს, რა გადამეხსნება მომავალში.

გვესაუბრეთ სამომავლო გეგმებზე.

25 ნოემბერს უკვე ჩანიშნულია თბილისის ისტორიის მუზეუმში ჩემი პერსონალური გამოფენის გახსნა მაგდა გურულის კურატორობით. იგი განთავსდება მუზეუმის თანამედროვე ხელოვნების განყოფილების სამივე დარბაზში. ეს თბილისის ისტორიის მუზეუმის პროექტია და კულტურის სამინისტროს მიერაა მხარდაჭერილი. ჩემთვის ეს გამოფენა ძალიან საპასუხისმგებლოა. პირველ რიგში იმით, რომ ამ მასშტაბის გამოფენის მოწყობის საშუალება პირველად მომეცა და პირადად ლიკა მამაცაშვილს მინდა უღრმესი მადლობა გადავუხადო. მეორეც, ამ მუზეუმში 2004 წელს უკვე მქონდა ერთი გამოფენა, სახელწოდებით “Terra-Aurum” და იგივე სივრცეში შესვლა ერთგვარ გამოწვევადაც მივიღე.

აგრეთვე 25 აგვისტოს ციურიხის კუნსთჰალეში მოეწყობა საქართველოს დამოუკიდებლობის 100 წლისთავისადმი მიძღვნილი გამოფენა ქართული მოდერნიზმის შესახებ. პროექტის მკვლევარია ნანა ყიფიანი და გამოფენა წარიმართება ციურიხის კუნსტჰალეს კურატორობით. ამ გამოფენაზე ქართული მოდერნიზმი თანამედროვე საერთაშორისო ხელოვნებასთან იქნება ბმაში და იგი მონაწილეობას ვორქშოფების სახით მიიღებს, რომლის საბოლოო პროდუქტი გამოფენაზე დარჩება